Makaleler, Nisan 2012'den beri redakte edilmemekte ve
eser sahibinin gönderdiği özgün hâlde yayınlanmaktadır.
Çocukluğumun geçtiği köyümüzde yaşadığımız uzun kış gecelerinde, bizlere hoşça vakit geçirtmek, eğlendirmek ve belki de bizi eğitmek isteyen rahmetli babam, bize birçok fıkra ve hikâye anlatırdı. O da muhtemelen kendi büyüklerinden duymuştu bu tür fıkra ve hikâyeleri. Fıkra ve hikâye dedimse, sanmayınız ki sıradan fıkra ve hikâyelerdi bunlar! Hemen tamamı kallavi anlatılardı bunların! Hemen hepsinde bir hikmet ve ibretlik yan vardı. Çünkü hikmetsiz laf etmezdi benim babam!
Meselâ,
Yusuf’un kuyuya atılmasını, Musa’nın denizi yarmasını, balığın Yunus’u
yutmasını, Eyyub’un yarasına kurtların düşmesini ve İbrahim’in, oğlu İsmail’i
kurban etmesini ilk olarak babamdan dinlemişimdir ben. Bunun yanında Hz.
Ali’nin cenklerini ve Kerbelâ hadisesini de anlatırdı babam. Hem anlatır hem
ağlardı. Neden ağlardı bilemezdik ama galiba biraz da Bülent Arınç’a benzerdi
babam. Tıpkı onun gibi çok kolay ağlardı! Yaş itibarıyla galiba yavaş yavaş
bende de başlıyor bu tür ağlama nöbetleri…
Babamın
anlattıkları arasında bana en ilginç gelen hikâyeler Firavun ile ilgili
olanlarıydı. Zira Babama göre; Firavun, Tanrılık iddiasında bulunmakla birlikte
bazen Musa’nın Tanrısı olan Allah ile de temas kurabilir, ondan yardım
alabilirmiş. Babama göre; Allah, bazen Musa’yı ikaz edip uyarmak için, bazen
Firavun karşısındaki başarısını büyük göstermek için, bazen de Firavun’u halkın
gözünde değersizleştirip küçültmek için kendisine ilk başlarda ve tabiri caizse
yem kabilinden küçük başarılar nasip eder, ancak arkasından kendisini büyük
hüsrana uğratır, Musa karşısında büyük bir hezimet yaşatırmış.
Mısır Piramitleri Kur’an’da Geçiyor mu?
Babamın
anlattığına göre; mesela Firavun’un atı sürekli düz yolda gider gibi yürürmüş!
Bunun için yokuşlarda arka ayakları, inişlerde ön ayakları uzayarak at sürekli
dengede gider, üzerindeki Firavun’u sarsmazmış!
Bir
keresinde Firavun ile Musa, ileri sürdükleri iddiaların gerçekliğini ertesi gün
halkın karşısında ispatlamak için sözleşmişler. Musa, “Nasıl olsa Allah
benimle beraber” diyerek vurmuş kafayı yatmış aşağı. Sabaha kadar horul
horul uyumuş! Firavun ise sabaha kadar kendine göre duâ etmiş. Uyumamak için de
kendisini sakalından tavana asmış! Ertesi günü halkın önünde yapılan
karşılaşmayı tabiatıyla Firavun kazanmış! Bu başarısızlık üzerine
kendisine sitemde bulunan Musa’ya Allah şöyle demiş: “Sen sabaha kadar
yattın uyudun. Firavun ise sabaha kadar duâ etti. Onun için müsabakada onu
galip getirdim. Ancak üzülme, çalışırsan sonunda sen galip geleceksin…”
Diğer
bir keresinde ise Firavun Musa’ya çok sinirlenmiş ve onun tanrısı olan Allah’ı
öldürerek, meseleyi kökünden halletmeye karar vermiş! Bunun için adamlarına
yüksekçe bir kule yaptırmış. Kule inşaatı bitince çıkmış kulenin tepesine ve
Musa’nın Allah’ını vurmak için yayını gerip, okunu fırlatmış gökyüzüne doğru.
Allah bu azgın adamın giriştiği boşuna çabayı bilmesine rağmen, onca çabanın
sonunda uğrayacağı hüsranı katmerlendirmeyi düşünmüş ve bu sebeple ona geçici
bir sevinç yaşatmayı planlamış! Hemen meleklerine emir vererek onlardan
Firavun’un okunun ucuna bir balık (belki de kuş) tutmalarını söylemiş. Melekler
de verilen emri uygulamışlar. Haliyle Firavun’un oku balığa (ya da kuşa) temas
ettiği için kanlanmış ve bu halde dönüp yere düşmüş. Bu durumu gören Firavun “Ey
halkım, işte Musa’nın Allah’ını oklayıp öldürdüm. Bakın gökyüzüne fırlattığım
okta kan var. Bundan sonra sizin için benden başka ilah yoktur” deyip
ilahlık iddiasını ve Musa ile mücadelesini sürdürmeye devam etmiştir. Elbette
en sonunda kazanan yine Musa olmuştur…
Bu tür halk anlatıları,
muhtemelen Tevrat kaynaklı haberler etrafında İsrail oğulları tarafından
uydurulan, sonra da İslam muhitlerine intikal eden asılsız rivayetlerdir. Yani
İsrailiyat denilen şeylerdir. Ayrıca bu tür bilgiler, bazı Kur’an ayetlerinden
hareketle Müslümanlar tarafından da uydurulmuş olabilir. Bizi bu şekilde
düşünmeye iten ise, Kur’an-ı Kerim’de bulunan bazı bilgilerdir. Örneğin;
Kur’an’da, Hz. Musa ile Firavun ve onun sihirbazları arasında halkın gözünün
önünde yılanlar vasıtasıyla bir mücadele sergilendiği belirtilmektedir(bkz. K.Kerim, A’raf Sûresi, 7/106-120, Şuarâ Sûresi,
26/31-46). Dolayısıyla yukarıda Firavun’la ilgili olan ikinci
anlatı, muhtemelen bu tür bilgiler çerçevesinde üretilmiş uydurmalardır.
Son
anlatıya gelince; Kur’an’da bu anlatının dayandığı bazı bilgiler de
bulunmaktadır. Örneğin Kur’an-ı Kerim’in 40’ıncı sûresi olan Mü’min Sûresi’nin
36 ve 37’inci ayetleri ile 28’inci sûre olan Kasas Sûresi’nin 38’inci ayetinde
Firavun’un veziri Hâmân’dan, Musa’nın bahsetmiş olduğu Tanrıyı gözetlemek
maksadıyla kendisi için bir kule yapmasını istediği belirtilmektedir. Böyle bir
kule gerçekten yapıldı mı bilmiyoruz. Ancak Kur’an’da Firavun’un böyle bir emir
verdiği söylendiğine göre böyle bir kulenin yapılması kuvvetle muhtemeldir.
Bu
noktada herkesin aklına gelen şey, bizim aklımıza da gelmektedir. Acaba ünlü
Mısır Piramitleri, Kur’an’da bahsi geçen ve Firavun’un emriyle Veziri Hâmân
tarafından yaptırılan kule(ler)midir? Neden olmasın? Diğer tefsirlerde bu
konuda herhangi bir bilgi var mıdır bilmiyorum. Ancak en son yayınlanan
tefsirlerden birisi olan ve DİB tarafından yayınlanan “Kur’an Yolu”
isimli tefsirde (Kasas ve Mü’min surelerinin konuya ilişkin ayetleriyle ilgili
açıklamalarda) bu yönde bir ifade bulunmuyor. Oysa en azından bize göre;
müfessirlerin, Kur’an’da Firavun’un yapılmasını emrettiği (ve yapılması kuvvetle
muhtemel olan) kulelerle, Firavunlar tarafından inşa ettirildiği ilmen sabit
olan ve günümüze kadar ayakta kalabilen piramitler arasında bir ilişki
olabilir. Zira bu piramitler sırf mezar maksadıyla yapılmış olamazlar. En
azından, yapıldığı zamanlarda birer uzay gözlem evi ve rasathane görevi de
görmüş olmalıdırlar.
Allah'ın
heykeli yapılabilir mi?
Ne
kadar aptalca ve ne kadar ahmakça bir soru bu? Allah'ın heykeli hiç yapılabilir
mi? diye homurdandığınızı duyar gibiyim. Evet, bence de Allah'ın heykeli
yapılamaz. Çünkü İslam inancına göre; Allah zamandan ve mekândan münezzehtir.
Yani zamana ve mekâna bağlı değildir. Aynı anda her yerde ve her zamandadır.
Doğmamıştır, doğrulmamıştır. Eşi ve benzeri yoktur. İnsan gözüyle görülemez. E
bu durumdaki bir varlığın resmini çizmek ve heykelini yapmak da herhalde mümkün
değildir. Normal akıl sahipleri de zaten böyle düşünür ve böyle kabul eder.
Ancak
gelin görün ki; insanoğlu zaman zaman Allah'ın heykelini yapmak veya resmini
çizmek gibi aptallıklar ve ahmaklıklar yapabilmiştir. İşte insanoğlunun bu tür
ahmaklıklara ve aptallıklara duçar olduğu zamanlarda Allah onlara acımış ve
onları doğru yola sevk etmek için peygamberler (Resul ve Nebîler) göndermiş,
onlar vasıtasıyla kitaplar dolusu emir ve nehiyler ulaştırmıştır insanlara.
"Allah'ın
heykeli" konu edilince akıllara ilk gelen şeyler, put ve putperestlerdir.
Çünkü putperestler de normal şartlarda Allah'a inanan insanlardı. Ancak bir
farkla ki; onlar, Allah'ın varlığını kabul etmekle birlikte tıpkı yukarıda
hakkında çeşitli anlatılar aktardığımız Firavun örneğinde olduğu gibi Allah'ı
gözleriyle de görmek istiyorlardı. Göremeyince de, ya Allah'ı çeşitli
şekillerde tasavvur ederek onu heykelleştiriyorlar, ya da yine tıpkı Firavun
gibi kendilerini tanrı veya tanrının oğlu kabul ediyorlardı. Bunlarla
yetinmiyorlar, bunu yönetmiş oldukları insanlara da dayatıyorlardı.
Örneğin
Hz. Muhammed'in Peygamber olduğu sırada Mekke halkı Allah'ın yüzlerce heykelini
yapacak kadar cehalet ve sapıklık içinde idiler. Her kabilenin bir Allah
heykeli (putu) vardı. Ki; bu putlar o tarihlerde de "Allah'ın evi"
olarak kutsal kabul edilen Kâbe'nin içinde muhafaza ediliyordu. Hz. Peygamber,
M.630 yılında Mekke'yi fethedince Kâbe'de tam 360 Allah heykeliyle (putla)
karşılaşmış ve onları elindeki sopayla bizzat yerlerinden devirerek kırmıştır.
Şimdi
okuyucularımın zihinlerine şöyle bir soru gelebilir: Hz. Muhammed'in Peygamber
olduğu sırada Mekke halkı Allah'a inanmıyorlardı. Onlar putlara tapıyorlardı.
Bu yüzden putlara Allah'ın heykeli demek ne kadar doğrudur? Hayır; Mekke halkı,
denildiği ve sanıldığı gibi o kadar da cahil bir halk değildi. Onlar belli bir
medeniyete sahipti. Mekke, Arabistan'ın ticaret merkeziydi ve bir şehir devleti
durumundaydı. Kendilerine özgü başkanları, bakanları, hükümet binaları,
meclisleri ve bayrakları vardı. Hükümet binalarına “Dârünnedve” meclislerine
“Onlar Meclisi” deniyordu. Bir nevi Bakanlar Kurulu da diyebileceğimiz bu
mecliste Ömer b. Hattap Dış İşleri Bakanı’na, Halid b. Velid ise Savunma Bakanı
veya Genel Kurmay Başkanı’na benzer bir görev ifa ediyorlardı.
En
önemlisi de medeniyetin en önemli sembolü olan yazı kullanıyorlardı. Özellikle
hitabet ve edebiyat sanatı çok gelişmişti. Şiir müsabakaları düzenleniyor,
dereceye giren şiirler Kâbe'nin duvarlarına asılıyordu. Zaten Kur'an-ı
Kerim'in, aynı zamanda bir edebî şah eser ve belagat örneği olarak indirilmiş
olması, bu sebepledir. Yani ogüne kadar yazılan bütün şiirleri ve diğer edebi
metinleri gölgede bırakacak ifadelerle gelmiştir Kur'an. Mesela Hz. Ömer,
Müslüman olmazdan önce, kadınlarının bile okuma yazma bildikleri Benû Adî
kabilesine mensuptu(bkz.
Prof. Dr. Muhammed Hamidullah, İslam Peygamberi, c,1,s, 103, İrfan Yayınları,
İst.2003 ).
Özetle;
Hz. Peygamber'e risalet verildiği yıllarda bile Araplar belli bir medeniyet
seviyesine sahiplerdi ve Allah'a inanıyorlardı. Bunlardan bir grup Hz.
İbrahim'in tevhid dini (Tek tanrısı Allah olan) olan "Hanif" dinine
inanırken, büyükçe bir bölümü Allah'a inanmakla birlikte Allah'ı çeşitli
şekillerde tasavvur ederek O'nu heykelleştirip putlarını yapıyor ve Allah'a
ibadet ederken kendi yaptıkları putları Allah'a ulaşmada aracı ve ortak
kılıyorlardı. Bu yüzden de onlara "Allah'a şirk koşan"
anlamında "Müşrik" deniyordu. Şüphesiz içlerinde
tamamıyla dinsiz olanlar da varmıştır.
Aslında
birer Putperest olan, yani bir anlamda Allah'ı heykelleştirerek bu heykelleri
Allah'a ulaşmada vasıta kıldıkları için Müşrik olarak nitelendirilen insanların
da Allah'ı kabul edip ona inandıklarını gösteren en önemli delillerden birisi
de o dönem Araplarınca kullanılan isimlerdir. Örneğin "Allah'ın
kulu" anlamına gelen "Abdullah" ve
Allah'ın bir başka sıfatı veya ismi olan "Rahman"
isminden hareketle "Rahmanın kulu" anlamına gelen "Abdurrahman"
ismi cahiliye dönemi Arapları tarafından, yani Müşrik Araplarınca da kullanılan
isimlerdi. Örneğin Hz. Peygamber'in, henüz o doğmadan ölen babasının adı
Abdullah'tır. Ayrıca çocukluktan beri en yakın arkadaşlarından birisi ve aynı
zamanda halasının oğlu ve kayınbiraderi olan Sahabenin adı da Abdullah'tır;
Abdullah b. Cahş(ö.624). Bunun yanında Hz. Peygamber'in yakın arkadaşlarından
birisi olup, 629 yılında Bizans ile yapılan Mute harbinde şehit düşen şair
ruhlu komutanının adı da Abdullah'tır; Abdullah b. Revaha(ö.629).
Bunların
yanında; Hz. Peygamber'in Abdullah b. Mesut(ö.653), Abdurrahman b. Avf
gibi İslam'a büyük hizmetleri dokunmuş, ancak isimlerini İslam öncesi
dönemlerde almış ünlü arkadaşları da bulunmaktadır ki; bunlardan Abdurrahman
b.Avf, Aşere-i Mübeşşere (sağlıklarında cennetle müjdelenen on kişi’den
birisidir(d.590-ö.652). İşin ilginci; aslında Medine Yahudilerinden olup daha
sonra İslamiyet'i kabul etmiş bir sahabi daha vardır. İsmi Abdullah b.
Selam'dır bu âlim zatın(ö.664). Bunun yanında Hz. Peygamber'in ve Müslümanların
başına bela olmuş münafıklar arasında da aynı isimleri taşıyanlar vardır ki;
bunlardan birisi de münafıkların reisi olan Abdullah b. Sebe b.
Selül'dür.
Özetle;
İslamiyet öncesi Arapları da Allah'a inanıyorlardı. Ancak onlardan bir kısmı
her nedense aptallık ve ahmaklık göstererek Allah'ı putlaştırıyorlar ve O'nun
heykelini yapıyorlardı.
Akyurt şehitler Anıtı
Bu
netameli konuya nereden bulaştığıma gelince; geçenlerde bayram münasebetiyle
yaşlı anamın elini öpmek ve ölmüşlerimizin mezarında hiç olmazsa birer Fatiha
okumak için memleketim olan Çankırı'ya gidip geldim. Bu yolculuk sırasında dikkatimi
çeken en ilginç görüntü, Ankara'nın Akyurt ilçesinin Ankara girişine kondurulan
bir anıt olmuştur. Sözüm ona "Şehitler Anıtı"
olarak yapılan anıt, nedense bana pek garip gelmiştir. Sayın Başbakan'ın
Kars'taki "İnsanlık Anıtı" için kullanmış olduğu "Ucube"
sıfatını kullanmak istemiyorum ama Akyurt'taki anıt da bence Kars'taki anıttan
aşağı kalmamaktadır ilginçlikte. Bu sene yapıldığı anlaşılan 20 metre
yüksekliğindeki anıt, öyle karmaşık, öyle çapraşıktır ki; ne anlama geldiğini
anlayana aşk olsun. Zaten kolayca anlaşılmadığı için de ne anlama geldiğini
uzun uzun yazmışlar dibindeki mermer levhaya.
Anıtta
en çok dikkati çeken nokta, anıtın en tepe noktasındaki beyaz renkli Hilallerin
içine yazılan siyah renkli Arapça "Allah" lafızları
olmuştur. Ne yalan söyleyeyim; ilk gördüğümde aklıma gelen düşünce; "Akyurtlular
(hâşâ) Allah'ın heykelini yapmışlar!" oldu. Yan taraftaki taşlarda
bulunan birkaç şehit künyesi de olmasa bu anıtın "Şehitler
Anıtı" olduğuna hiç kimse inanmaz. Anıtın tepe noktasına yerleştirilen
"Allah" lafızları, orada yazılan kitabeye göre "Şehitlerin
Allah'a yükseldiğine" işaret ediyormuş! Yani Akyurtlular,
şehitlerin Allah’ın katına yükseldiğine ve onun nimetlerine mazhar olduğuna
ilişkin âyet ve hadislerle yetinmemişler, bu olayı bir de heykelle anlatma
çabasına girişmişlerdir! Daha da önemlisi, Âli İmrân Sûresi’nin 169 ve 170’inci
ayetlerinde geçenleri, şehitlerin (Allah’ın yerleşkesinin bulunduğu) göklere
yükselmeleri şeklinde yorumlamışlardır!
Olacak
şey değil! Bunca gösterişli anıt için çarçur edilen paralar bir yana, bana
göre; böyle gösterişli bir anıt, en başta şehitlere ve Allah’a saygısızlıktır.
En tehlikelisi de, Allah’ın göklerde olduğunu iddia ederek, O’na mekân izafe
etmektir ki; böyle bir düşünce, Allah korusun insanı küfre bile götürür! Zira
İslam inancına (elbette umum müfessirlere) göre; Allah zamandan ve mekândan
münezzehtir. Zamanla ve mekânla sınırlı olanlar, ancak yaratılmış varlıklardır(bkz. Kur’an Yolu,
Türkçe Meâl ve Tefsir, c, 5, s, 422, DİB Yayını, 2008, Ankara). Kur’an’a göre; Allah,
doğmamıştır, doğrulmamıştır(bzk.İhlâs Sûresi). Oysa doğmak ve doğurmak/doğrulmak, başı ve sonu olan
iş ve eylemlerdir ve bu tür eylemler için uygun mekânların bulunması
zorunludur. Karar, Akyurt halkının ve elbette okuyucularımızındır.
Ömer Sağlam
