Bu gruba ait tüm sitelerde yayınlanan
makaleler, hiçbir dönemde sansür edilmemiştir. Ayrıca Nisan 2012′den
beri de redakte
edilmemekte; doğrusu ve yanlışıyla eser sahibinin gönderdiği özgün hâlde
yayınlanmaktadır.
Bir önceki yazı: "Disiplin"...
O yıllarda
Ramazan kış aylarına rastlıyordu. Ramazan'da, öğrenci olduğumuz için, Kadir
Günü dışında oruç tutmamıza izin yoktu. O günde, kurtların kuşların bile oruçlu
olduğu söylenerek, oruç tutmamıza izin verilirdi. Ramazan ayı boyunca anneannem
hem orucunu tutar hem de birkaç tane hatim indirirdi. İndirdiği hatimlerin
dualarını son hafta sonunda bizimle birlikte yapar, ablamla ben başımıza beyaz
tülbentler örterek onun karşısına oturur, ellerimizi açarak amin derdik.
İsimleri sayarken sütninesi Zeliha Hatun'la Ümmüş ninesini, Abdullah dayısını
hiç unutmaz, duadan sonra bize hiç tanımadığımız bu kişilerle ilgili anılarını
anlatırdı.
Bayramlar
büyük bir coşku içinde yaşanırdı. Kurban Bayramı'ndan bir gün önce dedeciğim
kurbanımızı alır, binanın alt katındaki merdivenin tırabzanına bağlardı. Kurban
edilene kadar onu elleriyle besler, ezan zamanlarında aşağıya inerek hayvanın
kulağına dualar okurdu.
Bayram
sabahı hepimiz erkenden kalkar, erkekler aşağıda kesim işini hallederken biz de
yukarıya gönderdikleri etleri anneannemin tarifi üzere konuya komşuya
dağıtırdık. Kurban eti dağıtılırken üçte birinin evde gelenlerle yenmek üzere
evde kalmasına (nafaka olarak), üçte birinin eşe dosta ( hediye olarak) üçte
birinin de yoksullara (sadaka olarak) gönderilmesine dikkat edilirdi. Bu arada
anneanneciğim alınlarımıza parmağıyla kurbanın kanından sürmeyi hiç ihmal
etmezdi. Söylediğine göre bu bizi "kazalardan, belalardan"
koruyacaktı.
Dağıtım
işi bittikten sonra herkes yeni elbiselerini giyer, bayramlaşılır, küçükler
bayram harçlıklarını alır, evi sarmaya başlayan et kokusu içerisinde
sabırsızlıkla anneannemin mutfakta yaptığı kavurmanın pişmesi beklenirdi. Bu
sırada uzaktan gelen akrabalar da eve ulaşmış olurlar, hep birlikte bayram
yemeği yenirdi. Bu sırada gözümde az önce kesilen koyunun masum yüzü canlanır,
lokmalar boğazımda düğümlenirdi. Sonra kendi kendime "Bütün koyunlar nasıl
olsa kesiliyor, hiç olmazsa bunun bir ayrıcalığı var, kurban oldu" diye
düşünerek teselli bulmaya çalışırdım.
O günlerde
bayram kutlamaları bugün çok yaygın olduğu gibi telefonlarla yapılmıyordu.
Telefonla ancak başka şehirlerdeki yakınlarla bayramlaşılırdı. Bayramda çok
önemli bir mazeret olmadıkça şehir dışına çıkmak ayıp sayılır, büyüklerini
ziyaret etmeyenler kınanırdı. Bayramın ilk gününde küçükler büyükleri ziyaret
eder, sonraki günlerde de büyükler küçüklere mutlaka iade-i ziyarette
bulunurdu. Anneannemlerle Sultanahmet'e, Şamile teyzelere, Üsküdar'a Müşerref
teyzelere, Orhan dayılara, mahalledeki komşulara yaptığımız bayram ziyaretlerini
hala dünmüş gibi hatırlıyor, bugün çoğu hayatta olmayan bu güzel insanları bu
vesileyle sevgiyle, rahmetle anıyorum.
Bayramlardan
ya da özel günlerden önce - bunlar genelde okuldaki çaylar ya da mezuniyet
partileri olurdu - giyecek bir şeyler almak için anneannemle vapura biner,
Karaköy'e geçer, oradan da tünelle Beyoğlu'na, İstiklal Caddesi'ne çıkardık.
Beğendiğimiz şeyleri anneannemin de onaylaması gerekirdi. Rahmetli
anneanneciğimin, kıyafetlerimizi seçerken fazla dikkat çekmeyecek ve normal
günlerde de kullanabileceğimiz kıyafetler, ayakkabı seçerken de, ayaklarımız
fazla büyür kaygısıyla, hep bir numara küçük ayakkabılar aldırdığını
hatırlıyorum. Bazen onunla bu konularda tartışır ama sonunda bir orta yolu
bulur, alacaklarımızı alarak evimize dönerdik.
Şimdi o
günlere dönüp baktığımda ablamın da benim de sorumluluk sahibi ve uysal
çocuklar olduğumuzu düşünüyorum. Ancak yine de, ileri yaşlardaki iki insan
için, yetişme çağındaki iki kız çocuğunun sorumluluğunu, hele de İstanbul gibi
bir şehirde, üzerine almak ve bunu layıkıyla yapabilmek öyle herkesin kolay
kolay başarabileceği bir iş değildi. Biraz büyüdüğümüzde hafta sonlarında
anneanneme ev temizliğinde yardım etmeye, okul kıyafetlerimizi kendimiz
ütülemeye başladıysak ta genelde evin bütün sorumluluğu anneannemin, dışarıdan
yapılan alışverişin bütün sorumluluğu da dedemin omuzlarındaydı.
Anneannemin
ve dedemin 7 yıl boyunca bize karşı gösterdikleri bu ilgi ve özveriyi bugün
bazı anne ve babaların kendi çocuklarına bile göstermediklerini gördükçe
onların değerini daha iyi anlıyor ve ikisini de buradan bir kez daha sevgi ve
şükranla anıyorum. Ruhları şad, mekânları cennet olsun..
Anı dizisi, gelecek yazı olan, "62'nin Armağanı" ile devam
edecek.
Semiramis Kanbak
